مركز پژوهش های مجلس در گزارشی بررسی كرد؛

علت كاهش بیكاری در كشور، دلسردی بیكاران برای جستجوی شغل

به گزارش كار و درآمد مركز پژوهش های مجلس، در گزارشی با اشاره به افزایش دلسردی در بیكاران برای جستجوی شغل، عنوان كرد: كاهش نرخ بیكاری نه به علت افزایش اشتغال بلكه به علت خارج شدن افراد از بازار كار رخ داده است.

به گزارش كار و درآمد به نقل از مهر، مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی تحت عنوان «تحلیل شاخصهای بازار كار در فصل بهار ۹۸» شاخصهای مهم را به شرح زیر مورد بررسی قرار داد:
۱- جمیعت فعال و غیرفعال
- جمعیت فعال: بررسی ها نشان داده است طی سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷، جمعیت فعال در هر سال به صورت متوسط ۵۹۸ هزار نفر افزایش داشته است كه تقریباً ۵۳ درصد از آن مردان و مابقی زنان بوده اند. اما در بهار ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه سال قبل، جمعیت فعال ۴۳ هزار نفر كاهش داشته است.
این كاهش عمدتاً به علت كاهش در جمعیت فعال زنان (حدود ۱۷۰ هزار نفر) رخ داده است و جمعیت فعال مردان در این فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱۲۷ هزار نفر افزایش یافته است.
البته همین افزایش جمعیت فعال مردان نسبت به متوسط این رقم در سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ ( ۵۲۰ هزار نفر افزایش در سال) به یك پنجم خود رسیده است.
نمودار زیر نشان داده است افزایش جمعیت در سن كار كشور در این فصل نسبت به سال های قبل رشد داشته، ازاین رو كاهش جمعیت فعال به علت خروج افراد از بازار كار رخ داده است.
به نظر می رسد كاهش جدی در جمعیت فعال، بیشتر به علت دلسردی افراد از یافتن كار رخ داده و این رویه در كاهش جمعیت فعال زنان بسیار مشهود است (حدود ۸۱ درصد از كاهش جمعیت فعال زنان از ناحیه كاهش جمعیت بیكار زنان است.)

مركز پژوهش های مجلس در بخشی از گزارش خود آورده است، ارائه تحلیلی دقیق از علل خروج افراد بیكار از بازار كار نیازمند دسترسی به داده های خام طرح آمارگیری نیروی كار است كه این مورد به علت عدم انتشار داده های خام بموقع از جانب مركز آمار ایران، هم اكنون امكانپذیر نیست.
- نرخ مشاركت: نرخ مشاركت در بهار ۹۸، ۴۰.۶ درصد بوده است كه نسبت به بهار ۹۷ (۴۱.۱) ۰.۵ درصد كاهش داشته است و نرخ مشاركت زنان طی این دوره ۰.۷ درصد كاهش داشته و به ۱۶.۱ درصد و نرخ مشاركت مردان در حدود ۰.۳ درصد كاهش را تجربه كرده و به ۶۵ درصد رسیده است.
- جمعیت غیرفعال: در فصل بهار ۹۸، جمعیت غیرفعال ۸۴۰ هزار نفر نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش داشته است. این در شرایطی است كه به صورت متوسط طی سال منتهی به بهار ۹۷، جمعیت غیرفعال هر سال ۲۷۵ هزار نفر كاهش را نشان داده است و در بهار ۹۷ هم این رقم ۴۹ هزار نفر كاهش داشته است.
از ۸۴۰ هزار نفر افزایش جمعیت غیرفعال در فصل بهار ۹۸، ۳۰ درصد مربوط به جمعیت غیرفعال مردان و در حدود ۷۰ درصد آن مربوط به جمعیت غیرفعال زنان است.
۲-اشتغال
- تغییر در جمعیت شاغلان: طی سه سال منتهی به بهار ۹۷ به صورت متوسط سالیانه ۷۲۳ هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است كه ۳۶۷ هزار نفر آن مرد و ۳۵۶ هزار نفر آن زن بوده اند، اما در بهار ۹۸ نسبت به بهار ۹۷، ۳۲۱ هزار نفر به جمعیت شاغلان اضافه شده است كه در این میان ۳۵۴ هزار نفر آن مردان بوده اند و جمعیت شاغلان زن، ۳۲ هزار نفر كاهش داشته است.

- تركیب بخشی اشتغال: از رقم نزدیك به ۳۲۰ هزار نفر افزایش اشتغال رخ داده در بهار ۱۳۹۸، حدود ۱۱۶ هزار نفر در بخش كشاورزی، ۴۰ هزار نفر در بخش خدمات و ۱۶۸ هزار نفر در بخش صنعت بوده است.
- تركیب منطقه ای اشتغال: بررسی تركیب شهری و روستایی افزایش اشتغال ۳۲۱ هزار نفری رخ داده در بهار ۱۳۹۸ نشان داده است این افزایش اشتغال متوازن رخ نداده است بگونه ای كه ۴۲۰ هزار نفر در مناطق شهری به شاغلان اضافه شده و ۹۸ هزار نفر در مناطق روستایی از تعداد شاغلان كاسته شده است. البته با عنایت به در دست اجرا بودن قانون اشتغال روستایی، لازم است ارزیابی عملكرد این قانون با دقت نظر بیشتری مدنظر قرار گیرد و هم اكنون مركز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، این امر را در دستور كار خود قرار داده است.

نمودار بالا نشان می دهد، كه از ۴۲۰ هزار نفر افزایش اشتغال رخ داده در مناطق شهری، ۹۷ هزار نفر آن به بخش خدمات، ۱۸۳ هزار نفر به بخش صنعت و ۱۴۰ هزار نفر به بخش كشاورزی مربوط است. همینطور در مناطق روستایی به ترتیب در بخش كشاورزی ۲۵ هزار نفر، در بخش صنعت ۱۶ هزار نفر و در بخش خدمات ۵۷ هزار نفر، كاهش اشتغال وجود داشته است.
۳-بیكاری
- تغییر در جمعیت بیكار: طی سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ به صورت متوسط سالیانه ۲۶۲ هزار نفر به جمعیت بیكار اضافه شده است كه در این میان ۱۵۳ هزار نفر آن مرد و ۱۰۲ هزار نفر آن زنان بوده اند، اما در بهار ۱۳۹۸ نسبت به بهار ۱۳۹۷، جمعیت بیكار ۳۶۵ هزار نفر كاهش داشته است و جمعیت بیكار مردان ۲۲۷ هزار نفر و جمعیت بیكار زنان ۱۳۸ هزار نفر كاهش داشته است. همینطور جمعیت بیكار جوان ۲۴ - ۱۵ ساله، ۱۳۰ هزار نفر و بیكاری فارغ التحصیلان عالی نیز، ۲۰ هزار نفر كاهش را نشان داده است. كاهش جمعیت بیكار به همراه كاهش نرخ مشاركت و جمعیت فعال و افزایش قابل توجه جمعیت غیرفعال در مردان و زنان، نشان داده است كه به دلیل نامساعد بودن وضعیت بازار، افراد بیكار از جستجوی كار دلسرد شده و از بازار كار خارج شده اند و در این بین سهم عظیم زنان با عنایت به تركیب ۵۰ درصدی جمعیت زنان از جمعیت در سن كار، قابل تأمل و توجه است. لازم است برای پیشگیری از تداوم این اتفاق در فصول آتی، انگیزه و علل خروج این افراد از بازار كار مورد بررسی جدی قرار گیرد.
كاهش نرخ بیكاری نه به علت افزایش اشتغال قابل توجه بلكه به علت خارج شدن افراد از بازار كار و افزایش قابل توجه جمعیت غیرفعال رخ داده است. در صورتیكه این افراد از بازار كار خارج نمی شدند نرخ بیكاری كل كشور به ۱۳.۹ درصد می رسید كه نسبت به نرخ اعلام شده ۳.۱ درصد بیشتر است.نرخ بیكاری: هر چند آمار نشان داده است نرخ بیكاری در فصل بهار ۱۳۹۸ نسبت به فصول مشابه در سه سال گذشته كاهش داشته است اما با عنایت به سایر شاخصهای بازار كار، بایستی توجه داشت كاهش نرخ بیكاری نه به علت افزایش اشتغال قابل توجه بلكه به علت خارج شدن افراد از بازار كار و افزایش قابل توجه جمعیت غیرفعال رخ داده است. نتایج برآوردهای مركز پژوهش های مجلس نشان داده است در صورتیكه این افراد از بازار كار خارج نمی شدند نرخ بیكاری كل كشور به ۱۳.۹ درصد می رسید كه نسبت به نرخ اعلام شده ۳.۱ درصد بیشتر است. در واقع در صورتی كه افراد خارج شده از بازار كار در فصل بهار ۱۳۹۸ همچنان تقاضای شغل داشتند نه تنها نرخ بیكاری ۱.۳ درصد كاهش نمی یافت بلكه ۱.۶ درصد هم افزایش می یافت. این مورد در نرخ بیكاری زنان بسیار جدی تر است به صورتی كه با این فرض نرخ بیكاری زنان به جای ۱۷.۳ درصد به ۲۸.۱ درصد می رسید.
نرخ بیكاری به ترتیب برای جوانان ۲۴ - ۱۵ ساله و فارغالتحصیلان آموزش عالی، ۱.۸ درصد و ۱.۲ درصد كاهش را نشان داده است. نرخ بیكاری شهری در بهار ۱۳۹۸ نسبت به بهار ۱۳۹۷، ۱.۶ درصد و نرخ بیكاری روستایی ۰.۶ درصد كاهش را نشان داده است.- وضعیت استان ها: بررسی نرخ بیكاری در استان های مختلف كشور نشان داده است كه در بهار ۱۳۹۸ نسبت به بهار ۱۳۹۷، استان های آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، كرمانشاه و سیستان و بلوچستان در نرخ بیكاری كاهش محسوسی داشته اند و استان گلستان و هرمزگان بیشترین افزایش را در نرخ بیكاری داشته اند. همینطور استان های زنجان و مازندران با ۴۴.۶ درصد بیشترین نرخ مشاركت را داشته اند. البته تحلیل شرایط بازار كار این استانها منوط به بررسی سایر شاخصهای بازار كار است بعنوان مثال با اینكه نرخ بیكاری استان چهارمحال و بختیاری كاهشی در حدود ۶.۱ درصد داشته است اما در همین فصل نرخ مشاركت این استان هم كاهش ۴.۳ درصدی داشته است.۴- مهمترین سیاست های دولت در بهار ۱۳۹۸مهمترین سیاست اشتغالزایی دولت در سه ماهه اول سال ۱۳۹۸ اجرای بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۷ كل كشور، اجرای قانون پشتیبانی از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری و پیشنهاد «سیاست ها و برنامه های اشتغالزایی و توسعه كارآفرینی در سال ۹۸» از جانب وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی است. نتایج بررسی های مركز پژوهش های مجلس نشان داده است با وجود تلاش هایی كه در جهت اجرای تبصره ۱۸ انجام شده، اجرای
برنامه های تولید و اشتغال مبحث این بند با چالش ها و موانع فراوانی روبه رو بوده است. بعضی از این موارد به شرح ذیل است: - عدم ثبات اقتصاد كلان و تحریمهای آمریكا- عدم انسجام مدیریت و وجود متولی مشخص- گستردگی و پراكندگی برنامه ها- تنگناهای بودجهای دولت و عدم تأمین منابع- عدم تمكین بانكها و مؤسسات اعتباری غیربانكی به مصوبات شورای پول و اعتبار در مورد حداكثر نرخ سود- انحراف منابع و ضعف در نظام پایش و نظارت- عدم توجه دستگاه های اجرایی به لزوم توجیه پذیری طرحهای اشتغالزایی- تعارض بین كاركرد دستگاه های اجرایی ملی و استانی- كندی و تأخیر در فرآیند اجرای تبصره- پیچیدگی ناشی از تركیب سه منبع اعتباری (بودجه، صندوق توسعه ملی و بانك).- چالش های فوق سبب شده است تا كلیت اقدامات اجرایی انجام شده در این خصوص شامل چندین دستورالعمل و تفاهمنامه بین دستگاهی باشد كه بعنوان اقدامات اولیه برای اجرای برنامه های اشتغالزایی بشمار می رود و تابع تزریق منابع، شرایط اقتصاد كلان و همكاری و هماهنگی سایر دستگاهها است. همینطور با عنایت به در دست اجرا بودن قانون اشتغال روستایی، كاهش ۹۸ هزار نفر از تعداد شاغلان مناطق روستایی در بهار ۱۳۹۸، احتیاج به بررسی و تحلیل دارد.

1398/05/14

14:12:37

5.0 / 5

4717

تگهای خبر: آموزش , اشتغال , اقتصاد , بازار كار

این پست کار و درآمد مورد قبول شماست؟

(1)

(0)

تازه ترین مطالب مرتبط

نظرات بینندگان در مورد این مطلب

نظر شما در مورد این مطلب

نام:

ایمیل:

نظر:

سوال:

= ۳ بعلاوه ۳