آیا تغییر روش عرضه اولیه های بورس، سبب ایجاد رانت می شود؟ به گزارش کار و درآمد تغییر شیوه عرضه اولیه در بورس و اعمال «روش ترکیبی» واکنش هایی را به دنبال داشته است، در حالیکه ادعا شده این شیوه برای پشتیبانی از سهامداران خرد و تسهیل در پذیرش شرکت هاست، برخی اخطار می دهند که اعمال این روش با ذات بورس که ایجاد شفافیت است منافات داشته و باعث ایجاد رانت در بورس می شود. به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، عرضه سهام شرکتهای جدید (عرضه اولیه) در بورس به علت سودآوری که همیشه با خود به همراه دارد مورد توجه اهالی بازار سرمایه بوده است اما از دو سال قبل روند صعودی پرشتاب بازار سهام، سرمایه گذاران زیادی را سرازیر به این بازار کرد که منجر به افزایش غافلگیرکننده مشارکت سهامداران در عرضه اولیه شرکت ها شد. در گذشته، عرضه های اولیه در بورس به صورت حراج صورت می گرفت و کارگزاری ها از راه کد خرید گروهی در کشف قیمت حضور داشتند و بعد از خرید سهام و کشف قیمت مبادرت به تخصیص آن به مشتریان می کردند اما مشکل این شیوه، رانتی بود که میان عده ای شکل می گرفت، بدین صورت که اگر قیمت کشف شده سهامی جذاب بود تخصیص سهام به کدهای خاص صورت می گرفت و سایر سرمایه گذاران از آن بی بهره بودند یا سهم کمتری می بردند. تغییر روش عرضه اولیه از سال ۹۵ با توجه به وجود چنین مشکلاتی، در سال ۹۵ برای حل این معضل بازبینی دستورالعمل عرضه های اولیه صورت گرفت و مدل جدیدی به نام روش «ثبت سفارش» یا «بوک بیلدینگ» در دستور کار قرار گرفت. در این روش، خرید گروهی ممنوع گردید و افراد باید با کد معاملاتی خود مبادرت به ارسال سفارش در سامانه معاملات می کردند که در این روش در انتها رقابت اگر تقاضای ثبت شده در قیمت کشف شده بیشتر از میزان عرضه بود، سهم به صورت «تسهیم به نسبت» میان متقاضیان خرید تخصیص پیدا می کرد. مدل جدید عرضه اولیه به نام روش ترکیبی از اواخر مرداد سال جاری خبری در خصوص تغییر روش عرضه اولیه شرکتهای بورسی و به کار گرفتن عرضه اولیه به "روش ترکیبی" عنوان شد که هدف از این تغییر و اعمال روش جدید در عرضه اولیه، تشویق مردم به خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها و ترویج روش غیرمستقیم سرمایه گذاری در بازار سرمایه است. با به کارگرفتن "روش ترکیبی" روشی جدید برای عرضه های اولیه اعمال شد که به نظر می آید این اقدام بیشتر برای سر و سامان دادن به عرضه اولیه سهام شرکتهای کوچک است که تا پیش از به کارگیری این نوع روش برای عرضه اولیه از روش «بوک بیلدینگ» برای عرضه اولیه آنها استفاده می شده است. ورود شرکتهای پرریسک به بهانه روش ترکیبی در اولین روزهای اجرایی شدن این روش عرضه اولیه، مدیر نظارت بر بورس ها سازمان بورس و اوراق بهادار درباره دستورالعمل روش جدید عرضه های اولیه "روش ترکیبی» توضیحاتی را عرضه و اعلام نموده است: با "روش ترکیبی" عرضه های اولیه، فرآیند پذیرش شرکتهای پرریسک در بورس تسهیل و تسریع خواهد شد و به دنبال آن اگر هیات پذیرش به هنگام پذیرش شرکتی، آن شرکت را پرریسک قلمداد کند، عرضه اولیه آن شرکت می تواند به روش ترکیبی و تنها به سرمایه گذاران حرفه ای حائز شرایط محدود شود. اعلام این خبر و انجام عرضه اولیه به روش جدید با اعتراضات گسترده ای از جانب فعالان بازار و سهامداران همراه شد که در ادامه نارضایتی های خود خواهان لغو عرضه اولیه های پیش رو با روش عرضه اولیه به صورت ترکیبی شدند. فعالان بازار و سهامداران در اعتراضات خود این اتفاق را به شکلی رانتخواری قانونی و در نوع خود بی عدالتی می دانستند و معتقد بودند که سازمان بورس و متولیان ذیربط می خواهند با ورود سهام شرکتهای پرریسک؛ مسئولیت اتفاقات احتمالی ناشی از سهام عرضه شده شرکتهای پر ریسک را از سر خود باز کنند، در حالیکه سازمان بورس از بعد نظارتی و بورس ها موظفند شرکت هایی را وارد بازار سرمایه کنند که شفافیت لازم را داشته و طبق ضوابط شرایط قانونی پذیرش را داشته باشند. همچنین معترضان در ادامه سخنان خود اعلام نمودند که نباید به این بهانه ها هر شرکتی را پذیرش کرد چون که این اتفاقات امکان دارد در آینده تبعات سنگینی را برای بازار سرمایه و سهامداران به همراه داشته باشد. استقبال سازمان بورس از ورود شرکت ها به بازار سهم همچنین در این حوزه "محمدعلی دهقان دهنوی"، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به دلیل تغییر روش عرضه اولیه اشاره و اعلام نمود: عرضه اولیه روش های مختلفی دارد و روش جدید بیشتر برای بعضی از شرکتهای کوچک کاربرد دارد. وی اظهار داشت: در گذشته مشکلات بسیاری در راه ورود شرکتهای کوچک برای حضور در بورس قرار داشت که سازمان بورس با تلاش بیشتر درصدد حذف یا رفع موانع موجود برای سهولت ورود شرکتهای کوچک به بورس پیش رفت. دهقان دهنوی افزود: با عنایت به وجود چنین مشکلی در عرضه اولیه سهام شرکتهای کوچک، سازمان بورس باید اقدامی را برای رفع چنین مشکلی در عرضه اولیه انجام می داد که به دنبال آن، تصمیمات لازم برای تغییر روش عرضه اولیه اتخاذ شد. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه صندوق های سرمایه گذاری، ابزاری برای ورود غیرمستقیم سرمایه گذاران به بورس است، اظهار داشت: ما بارها به سهامداران خرد، افرادی که دانش و اطلاعات از بورس ندارند و از زمان کافی برای تحلیل سهام برخوردار نیستند روش غیر مستقیم را سفارش و ترویج کرده ایم و عرضه های اولیه از راه روش جدید با رفتن به صندوق های سرمایه گذاری عملا به صورت غیر مستقیم به همین افراد تخصیص پیدا می کند. وی با تکیه بر این که خرید واحدهای صندوق های سرمایه گذاری در عرضه اولیه برای عموم امکان پذیر است، عنوان کرد: این اقدام علاوه بر این که روش بهتری برای سرمایه گذاری مردم در بورس است، سبب انتقال و تجهیز منابع در صندوق ها می شود، همینطور زمانی که سرمایه گذاران حرفه ای سهامدار یک شرکت باشند امکان ایجاد دام برای دستکاری قیمت و اغواگری کمتر خواهد شد. عرضه اولیه به "روش ترکیبی" زمینه ساز ایجاد رانت در بازار در واکنش به حاشیه های بوجود آمده از جانب فعالان حاضر در بازار درمورد روش جدید عرضه اولیه، «آراد پورکار» امروز (جمعه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا اظهار داشت: در مورد تغییر روش عرضه اولیه و استفاده از روش ترکیبی برای این اقدام نمی توان دیدگاه مثبتی داشت و بعضی از فعالان حاضر در بازار مخالف اجرایی شدن چنین روشی برای عرضه اولیه در بازار سرمایه هستند. در مورد تغییر روش عرضه اولیه و استفاده از روش ترکیبی برای این اقدام نمی توان دیدگاه مثبتی داشت و بعضی از فعالان حاضر در بازار مخالف اجرایی شدن چنین روشی برای عرضه اولیه در بازار سرمایه هستند. وی با اشاره به اینکه اجرای هر یک از تغییر ساختارها در بازار نیازمند دلیل است که باید به صورت معمول شفاف سازی هایی در مورد آن صورت گرفته باشد، اضافه کرد: تا چند سال قبل اگر قرار بر مشارکت ۸۰ هزار کد در عرضه اولیه بود، در اولین لحظات آغاز انجام عرضه اولیه، سهام به افراد تعلق می گرفت و ممکن بود بعضی از سهامداران از مشارکت در عرضه های اولیه بی بهره بمانند. پورکار عنوان کرد: در آن زمان یکی از مهم ترین معضلات موجود برای مشارکت در عرضه اولیه، وجود زیرساخت هایی بود که سبب می شد تا بعضی از سهامداران قادر به مشارکت در عرضه اولیه ها نباشند، به دنبال وجود چنین مشکلاتی قرار بر انجام عرضه اولیه به روش "بوک بیلدینگ" شد. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است؛ برای تغییر روش عرضه اولیه باید به دنبال دلیل بود که حالا عمده ترین دلیل این اتفاق پشتیبانی از سهامداران خرد است. وی تصریح کرد: همینطور تعیین ارزش سهام عرضه شده یا ارزش گذاری بعنوان دیگر عامل تغییر روش عرضه اولیه مطرح شده است؛ در حالیکه این اقدام را میتوان از راه مبادی دیگر به راحتی برطرف کرد. پورکار افزود: به دنبال عوامل مطرح شده در مورد علت تغییر روش عرضه اولیه، رئیس سازمان بورس اعلام نموده است که در گذشته و در زمان ارائه اولیه ممکن بود که به هر سهامدار فقط ۱۰ سهم تعلق گیرد؛ ازاین رو این امر باعث شد تا به دنبال تغییر روش عرضه اولیه اقدامی صورت گیرد که سهامداران قادر به خرید یونیت صندوق های سرمایه گذاری باشند. این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: برای چنین اقدامی میتوان راه های دیگری را در پیش گرفت و به دنبال آن میزان درصد عرضه سهام شرکت ها را افزایش داد. وی با اشاره به اینکه فرهنگ سازی بهتر می تواند کمک کننده به سهامداران خرد باشد، اظهار داشت: مشارکت در عرضه اولیه ها یکی از نقاط امید برای سهامدارانی بود که به دنبال سرمایه گذاری در بورس با سرمایه های کم بودند، در حالیکه تغییر روش در عرضه اولیه ها می تواند نوعی بی انصافی در حق سهامداران باشد. به گفته پورکار، برای پشتیبانی از سهامداران خرد میتوان اقداماتی دیگر را در دستور کار قرار داد که به شکلی دفاع از حقوق سهامداران خرد خواهد بود. وی ضمن اشاره به این که اجرای روش های قدیم برای انجام عرضه اولیه بسیار بهتر از روش ترکیبی است و میتوان با بعضی از تغییرات اجرای آنرا بهبود بخشید، تصریح کرد: عرضه اولیه به روش ترکیبی می تواند زمینه ساز ایجاد رانت و جهت دهی به سرمایه باشد. اولویت صندوق های سرمایه گذاری در عرضه اولیه به "روش ترکیبی" همچنین در ادامه "احسان عسگری"، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا ضمن اعلام موافقت خود برای انجام عرضه اولیه به روش ترکیبی در بازار سهام عنوان کرد: بد نیست که نحوه عرضه اولیه برای شرکتهای مختلف متفاوت باشد، یکی از مسایلی که در چند وقت اخیر در بازار مورد توجه قرار گرفته است وجود اولویت در صندوق های سرمایه گذاری برای عرضه اولیه در روش ترکیبی است. به گفته وی، قرار گرفتن سهامداران خرد بعنوان اولویت دوم در عرضه اولیه، همچون نکاتی است که به تازگی مورد بحث بوده است. عسگری تصریح کرد: اغلب کارشناسان معتقدند که کاهش حجم ورود نقدینگی به بازار، زمان مناسبی برای انجام عرضه اولیه نیست اما در کل عرضه های اولیه سبب نگهداری سهامداران در بازار و بازگشت اعتماد باردیگر به بازار خواهد شد. این کارشناس بازار سرمایه با توقف عرضه های اولیه در بازار مخالفت کرد و اضافه کرد: عرضه های اولیه در بازار باید به صورت هدفمند و نظام مند صورت گیرد، پیشنهاد ما این است که عرضه اولیه یک شرکت در بازار سهام به صورت هفتگی یا دو هفته یک مرتبه صورت گیرد و نباید در یک روز شاهد عرضه اولیه دو شرکت به صورت همزمان باشیم. وی به مزایای عرضه اولیه به روش ترکیبی تصریح کرد و اظهار داشت: بهتر است تا در وضعیت فعلی عرضه اولیه به روش ترکیبی صورت گیرد تا صندوق ها بتوانند سهم بیشتری را در عرضه اولیه به خود اختصاص دهند و تفاوتی ندارد که این روش عرضه اولیه برای شرکتهای بورسی یا شرکتهای کوچک فرابورسی باشد. عسگری با تکیه بر این که انجام عرضه اولیه به روش ترکیبی در واقع نوعی مشوق برای سرمایه گذاری به روش غیرمستقیم است، اضافه کرد: عموما افرادی در صندوق های سرمایه گذاری مبادرت به سرمایه گذاری خواهند کرد که تمایلی برای ورود مستقیم خود به سرمایه گذاری در بورس ندارند؛ ازاین رو صندوق ها می توانند از رشد بازار سهام و شرکت هایی که وارد این بازار شده اند، منتفع شوند. به گزارش کار و درآمد به نقل از خبرگزاری ایرنا، هنگامی که سهام شرکتی برای اولین بار در بورس عرضه می شود، به روز اول عرضه سهام، «عرضه اولیه» گفته می شود، در این روز درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای اولین بار از راه بورس یا فرابورس توسط سرمایه گذاران خریداری می شود. 1400/07/16 14:01:12 5.0 / 5 545 تگهای خبر: اقتصاد , حقوق , سازمان , سرمایه این پست کار و درآمد مورد قبول شماست؟ (1) (0) تازه ترین مطالب مرتبط چرا توسعه سواحل مکران اهمیت دارد؟ نیمی از زوار عمره از فرودگاه امام (ره) راهی عربستان می شوند اولویت گذاری دولت برای پرداخت های عمرانی پیشبینی ۷۵ میلیارد تومان برای نوسازی ناوگان ماشین آلات راهداری نظرات بینندگان در مورد این مطلب نظر شما در مورد این مطلب نام: ایمیل: نظر: سوال: = ۵ بعلاوه ۲